Badania hormonalne kobiet – kiedy, jak i jakie wykonać?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie są najczęstsze objawy zaburzeń hormonalnych u kobiet?
- Które badania należy wykonać?
- W którym dniu cyklu miesiączkowego wykonać diagnostykę?
Hormony to związki chemiczne, które w naszym organizmie są produkowane przez gruczoły i tkanki układu hormonalnego. Pełnią określone role sterując procesami fizjologicznymi i pomagają naszemu organizmowi dostosować się do warunków, w których się znajduje. Ważne jest, aby prawidłowo funkcjonujący układ endokrynny (hormonalny) był w równowadze.
Hormony dają o sobie znać
Gdy równowaga hormonalna zostaje zachwiana, organizm wysyła sygnały, którym powinnaś się przyjrzeć ze szczególną uwagą. Objawów które mogą wskazywać na problemy hormonalne kobiet jest wiele. Najczęstsze z nich to m.in.:
Nieregularne miesiączki
Jeżeli dotychczas miałaś regularne miesiączki, a od pewnego czasu trwają krócej lub znacznie się wydłużyły, to udaj się do lekarza ginekologa. Udaj się do lekarza, gdy od dłuższego czasu bezskutecznie starasz się o zajście w ciążę lub w trakcie cyklu występują u CIebie plamienia, a same miesiączki są bardzo bolesne i uniemożliwiają Ci normalne funkcjonowanie.
Bezsenność
Problemy ze snem mogą wskazywać na zbyt wysoki poziom kortyzolu w godzinach wieczornych. Hormon ten produkują nadnercza i jest stopniowo uwalniany w ciągu dnia. Nadmiar kortyzolu jest często związany ze zbyt dużym stresem w ciągu dnia, co powoduje problemy z zasypianiem i regeneracją organizmu, a w konsekwencji z układem hormonalnym.
Obniżone libido
Spadek libido również może świadczyć o zaburzeniach układu hormonalnego. Pamiętaj jednak, aby libido odnosić zawsze do jego wcześniejszego poziomu. O spadku libido możemy zatem mówić wtedy, gdy od jakiegoś czasu zauważasz brak ochoty na seks, podczas gdy wcześniej Twój popęd seksualny był znacznie większy.
Zmiany nastroju
Stany niepokoju czy huśtawka nastroju, czyli częste i nagłe zmiany naszego postrzegania otoczenia, ale również problemy z koncentracją i pamięcią mogą wskazywać na zaburzenia hormonów, w tym estrogenu i progesteronu.
Wypadanie włosów, problemy skórne, słabe paznokcie
Kolejnym objawem, który powinien zwrócić Twoja uwagę, to nadmiernie wypadające włosy, sucha skóra lub trądzik oraz słabe paznokcie. Są one często powiązane ze zmianami hormonalnymi, najczęściej tarczycowymi.
Jakie badania wykonać i kiedy?
Badania hormonalne polegają na określeniu poziomu stężenia poszczególnych hormonów, które pomoże ustalić przyczynę zaburzeń. Wykonaj pakiet badań, gdy towarzyszą Ci wspomniane wyżej objawy, ale pamiętaj, że możesz je wykonać także profilaktycznie. Co należy zbadać i kiedy?
TSH + FT3 i FT4
Warto rozpocząć diagnostykę hormonalną od tak zwanej trójki tarczycowej. TSH, czyli hormon tyreotropowy wydzielany jest przez przysadkę mózgową, odpowiada za kontrolowanie pracy tarczycy. Aby rozpoznać niedoczynność lub nadczynność tarczycy, ważne jest oznaczenie również wolnych frakcji fT3 i fT4.
Białko wiążące hormony płciowe (SHBG)
Badanie białka SHBG pozwala na interpretację poziomu testosteronu. Pomiar można wykonać w dowolnym dniu cyklu. Warto pamiętać w tym badaniu zwłaszcza w przypadku PCOS lub insulinooporności, a także niepłodności.
Estradiol i progesteron
Estradiol należy zbadać między 2 a 5 dniem cyklu, czyli w fazie folikularnej, w której obserwuje się większe stężenie estrogenu. Natomiast progesteron bada się między 21 a 23 dniem cyklu, czyli w fazie lutealnej, kiedy to stężenie progesteronu dominuje nad estrogenami.
Prolaktyna
Hormon ten jest wydzielany przez przysadkę mózgową i odpowiada m.in. za wydzielanie mleka po porodzie. Badanie prolaktyny zaleca się szczególnie w przypadku problemów z płodnością, zaburzonym cyklem miesiączkowym czy suchości pochwy. Wykonuje się je w 2-5 dniu cyklu lub wraz z badaniem progesteronu, czyli między 21 a 23 dniem cyklu. Ważne, aby badanie prolaktyny wykonać rano, na czczo. Ok. 2-3 dni przed badaniem unikaj dużego wysiłku fizycznego, np. joggingu, ale także stosunków płciowych. Ważne jest również unikanie sytuacji stresowych. Nie stosowanie tych zasad może zaburzyć wynik badania prolaktyny i jej stężenie.
Androgeny: testosteron, DHEA-S
Kobiety w mniejszym stopniu niż mężczyźni, ale także wydzielają testosteron! Jednak zbyt wysokie stężenie androgenów może powodować zaburzenia hormonalne, które objawiają się m.in. nadmiernym owłosieniem (zwłaszcza w miejscach charakterystycznych dla mężczyzn), nieregularne miesiączkowanie, nadwagę, czy trądzik. Androgeny bada się między 2 a 5 dniem cyklu.
Luteotropina (LH) i folikulotropina (FSH)
Także te hormony zaleca się badać między 2 a 5 dniem cyklu. FSH stymuluje owulację i wpływa na przebieg cykl miesiaczkowego.Badanie jest zalecane w przypadku problemów z płodnością lub przedwczesnej menopauzie.
Badania hormonalne kobiet pozwalają dokładnie poznać organizm oraz ustalić przyczynę ewentualnych nieprawidłowości. Jeśli zauważasz u siebie niepokojące objawy, poproś swojego lekarza o zlecenie rozszerzonej diagnostyki lub wykonaj je we własnym zakresie. Do badań, należy też się odpowiednio przygotować. O tym, jak zachować higienę badań i co może wpłynąć na ich wyniki, dowiesz się z kolejnego artykułu.
Jeśli potrzebujesz szybkiej diety
z niskim indeksem glikemicznym bardzo polecam moje gotowe diety TUTAJ
