Glukoza we krwi – jak badać i interpretować wyniki?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Co to jest glukoza i jakie ma znaczenie dla naszego organizmu?
- Kiedy trzeba wykonać badania glukozy?
- Jak interpretować wyniki badań glukozy?
Przypomnij sobie sytuację, gdy dostałaś od lekarza skierowanie na wykonanie badań. Czy było tam wskazania do badania glukozy? Jeśli nie, to nie panikuj. Badanie nie jest zalecane rutynowo (choć osobiście uważam, że powinno być wykonywane przynajmniej raz w roku i to z insuliną na czczo). Sprawdź, w jakich sytuacjach to badanie jest konieczne i o czym świadczą wyniki.
Co to jest glukoza i jakie ma znaczenie dla naszego organizmu?
| Źródła węglowodanów | |
|---|---|
| Cukry proste | Cukry złożone |
| słodzone soki warzywne i owocowe | warzywa |
| miód, słodycze, biały cukier | rośliny strączkowe |
| produkty pszenne | produkty pełnoziarniste |
Zadbaj, aby w Twojej diecie znalazły się węglowodany złożone, które są wolniej uwalniane w organizmie, a przez to na dłużej zapewnią Ci sytość, mają więcej błonnika i dobrych składników odżywczych.
Pamiętaj!
Zarówno nadmiar glukozy, jak i jej niedobór może być dla naszego organizmu szkodliwy. Nadmiar cukru może powodować np. nadwagę czy insulinoporność, natomiast jego niedobór np. zaburzenia metaboliczne.
Glukozę podaje się w kroplówkach, ale tylko w szczególnych przypadkach, np. kwasicy ketonowej lub hipoglikemii. Możesz też spotkać glukozę w formie czystej, która z wyglądu przypomina cukier puder. Kiedyś popularne było dosładzanie glukozą wody i podawanie niemowlętom do picia, ale na szczęście już się tego nie praktykuje. Zdecydowanie odradzam taki sposób, bo może być szkodliwy dla dzieci.
Kiedy wykonać badanie glukozy?
Wykonanie badania glukozy zleca lekarz na podstawie wywiadu z pacjentem lub rozpoznanych już chorób czy dolegliwości.
Do najczęstszych wskazań należą:
- złe samopoczucie, określane jako spadek energii
- osłabienie i omdlenia
- spadek masy ciała
- ciągłe zmęczenie
- podejrzenie cukrzycy
- hiperglikemia / hipoglikemia
- senność po posiłku
- wzmożone pragnienie
- oddawanie dużej ilości moczu (jeśli zauważyłaś, że Twoje dziecko nagle oddaje dużą ilość moczu, to warto zbadać glukozę i insulinę na czczo, gdyż może to być objaw cukrzycy typu 1.)
Regularna kontrola stężenia glukozy we krwi powinna być przeprowadzana również u osób:
- z nadciśnieniem i chorobami układu sercowo-naczyniowego
- kobiet w ciąży
- kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS)
- z chorobami tarczycy
- ze schorzeniami trzustki
- z chorobami nadnerczy
- z zespołem poposiłkowym, który występuje po operacji żołądka
- których najbliżsi krewni chorują na cukrzycę.
Na czym polega badanie?
Badanie cukru (glukozy) wykonuje się na podstawie próbki krwi i najczęściej dotyczy osób z grupy ryzyka zachorowania na cukrzycę, nadciśnieniem tętniczym czy chorób układu sercowo-naczyniowego. Badanie wykonuje się w laboratorium lub samodzielnie, korzystając z glukometru (raczej tylko osoby chorujące na cukrzycę).
W przypadku badania wykonywanego w laboratorium, gdzie pobierana jest próbka krwi z żyły, zaleca się, aby badanie było wykonane na czczo, najlepiej rano. Jeśli chorujesz na cukrzycę i np. przyjmujesz insulinę, zalecenia co do częstotliwości badań wykonywanych samodzielnie (glukometrem) mogą się różnić. W tym przypadku badanie jest wykonywane nawet kilka razy dziennie, np. przed posiłkiem, po posiłku, po aktywności fizycznej itp.
Jeśli chodzi o krzywą cukrową, czy też krzywą glukozowo-insulinową, wykonuje się w laboratorium, gdyż jest bardziej specjalistyczne i wymagające. To badanie dodatkowe, które zalecane jest osobom z podejrzeniem cukrzycy typu 1 i 2 oraz u kobiet w ciąży w celu diagnostyki cukrzycy ciążowej. Nie wykonuj tego badania bez skierowania i konkretnych wskazań.
Test obciążenia glukozą wykonuje się w ściśle wyznaczonych etapach, określanych jako czas 0-1-2:
Czas 0 – pomiar stężenia glukozy i insuliny we krwi na czczo;
Czas 1 – pomiar stężenia glukozy i insuliny po 1 godzinie od wypicia 75 g glukozy (rozpuszczonej w wodzie);
Czas 2 – pomiar stężenia glukozy i insuliny po dwóch godzinach od wypicia roztworu.
Warto wiedzieć, że..
Po wypiciu roztworu z glukozy możesz poczuć nagłą senność lub mieć mdłości. Zabierz kogoś bliskiego na badanie, aby dotrzymał Ci towarzystwa oraz zaopiekował się Tobą, zwłaszcza, gdy jesteś w ciąży
Do badania należy się przygotować, jednak nie zmieniaj radykalnie swoich nawyków, aby nie zaburzyć wyniku badania. Unikaj jednak intensywnego wysiłku i obfitego posiłku na 8-12 godzin przed planowanym badaniem. Nie spożywaj też alkoholu i nie pal papierosów.
Masz wynik glukozy - zobacz co dalej!
Otrzymałaś wyniki badania, ale nie wiesz co z niego wynika? Zobacz, jaka jest norma glukozy i jak interpretować wyniki badania.
Zapotrzebowanie na cukry różni się w zależności od wieku, aktualnego stanu fizjologicznego czy aktywności fizycznej, dlatego normy mogą być inne dla każdego człowieka. Jest to kwestia indywidualna. Dlaczego?
Prawidłowa wartość glukozy u dorosłego człowieka wynosi 70-99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/l). Osobom w wieku 50-60 lat polecam utrzymanie stężenia glukozy do 85-90 mg/dl.
Jeśli wynik wynosi 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) oznacza nieprawidłową glikemię, a powyżej 126 mg/dl (7.0 mmol/l) wskazuje na cukrzycę. W ostatnim przypadku najpewniej trzeba będzie wykonać dodatkowe badania oraz dalszą diagnostykę.
To oczywiście tylko ogólny i orientacyjny sposób na odczytanie wyników badań. Pamiętaj, że ostateczna interpretacja i ewentualne zalecenia należą do lekarza prowadzącego.
Aby dowiedzieć się, jak utrzymać prawidłowe stężenie glikemii z pomocą diety kliknij tutaj.
Jeśli potrzebujesz szybkiej diety
z niskim indeksem glikemicznym bardzo polecam moje gotowe diety TUTAJ
