Ciągle niska ferrytyna? Rozwiąż problem raz na zawsze!

Ferrytyna a Twoje zdrowie – wszystko co musisz wiedzieć:) 

Coraz więcej kobiet cierpi na problemy z żelazem. Te problemy mogą dawać wiele niepokojących objawów. Jak np: problemy z koncentracją, pamięcią, wypadaniem włosów. Często wtedy szukamy przyczyn w tarczycy a może się okazać, że to właśnie problemy z magazynem żelaza.

Tym bardziej, że możesz mieć żelazo w normie a nadal zbyt niską ferrytynę o czym dowiadujemy się dopiero po badaniach krwi. 

Czym jest ferrytyna?

Ferrytyna jest białkiem magazynującym żelazo, a jej stężenie w osoczu lub surowicy odzwierciedla zasoby żelaza. Ferrytyna jest białkiem ostrej fazy – jej stężenie wzrasta w stanach zapalnych i zakażeniach. Występuje m.in. w wątrobie, śledzionie, nerkach, szpiku kostnym i mięśniach szkieletowych.

Kilka faktów:

• U zdrowych osób ferrytyna odzwierciedla wielkość zapasów żelaza. 
• Normy funkcjonalne na ferrytynę zależą od płci.U kobiet to – min. 50 µg/l, u mężczyzny min. 70-80 µg/l. Normy laboratoryjne wynoszą do 150-200. 
• Niższa ferrytyna oznacza w 90% przypadków niedobory żelaza i anemie. 
• Jest ważniejszym wykładnikiem niż samo żelazo we krwi. 
• Podniesiona ferrytyna to sygnał np. stanu zapalnego w ciele.

Dlaczego oznaczenie poziomu ferrytyny jest ważne?

Do oceny zapasu żelaza w organizmie oznacza się stężenie ferrytyny, czyli białka magazynującego żelazo. Badanie to warto wykonać, szczególnie jeśli poprzednie wyniki wskazują na obniżony poziom hematokrytu i hemoglobiny. Ale przede wszystkim wtedy kiedy masz niepokojące objawy jak: wypadanie włosów, kruche paznokcie, problemy ze skupieniem. 

Prawidłowe stężenie ferrytyny zależy od płci, a jego wartość mieści się w przedziale:

– od 10 do 200 µg/l (czyli średnio 35 µg/l) w przypadku kobiet

– od 15 do 400 µg/l (czyli średnio 90 µg/l) w przypadku mężczyzn.

Są to przedziały laboratoryjne, najlepiej jednak kierować się wartościami funkcjonalnymi. W tym wypadku optymalny poziom ferrytyny wynosi u kobiet od 50 µg/l, zaś u mężczyzn od 70-80 µg/l.

Trzeba pamiętać o tym, aby stężenie ferrytyny odnosić indywidualnie do każdej badanej osoby, biorąc pod uwagę jej styl życia (przede wszystkim stan zdrowia, ale też dietę i aktywność fizyczną), a także… wcześniejszy poziom ferrytyny, co jest o tyle istotne, o ile pojawił się już problem z niedokrwistością.

Odczuwasz takie objawy? To może być niedobór ferrytyny.. 

• chroniczne zmęczenie,
• nadmierne wypadanie włosów,
• słabe, łamliwe paznokcie,
• osłabienie,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• osłabienie układu odpornościowego, częste infekcje,
• suchość skóry,
• krwawienie dziąseł,
• zajady w kącikach ust i wiele, wiele innych.. 

…to zdecydowanie warto sprawdzić stężenie ferrytyny!

Niestety przyczyn niskiej ferrytyny jest wiele. Często lekarz pokieruje nas na wiele badań nim znajdziemy realny powód ucieczki ferrytyny, Warto jednak się nie poddawać bo podniesienie jej – zmieni gwałtownie jakość naszego życia na lepsze:)

Główne przyczyny niskiej ferrytyny:

• zespół złego wchłaniania żelaza,
• choroby zapalne jelit, np. Leśniowskiego-Crohna, WZJG,
• zbyt obfite miesiączki,
• nowotwory,
• niewystarczające spożycie żelaza, 
• dieta ubogobiałkowa,
• krwotoki wewnętrzne,
• ciąża,
• infekcje, zwłaszcza pasożytnicze,
• celiakia,
• stosowanie niektórych leków, np. inhibitorów pompy protonowej.

WAŻNE JEST ABY ZNALEŹĆ PRZYCZYNĘ I WSPOMAGAĆ WCHŁANIANIE ŻELAZA. Bo w innej sytuacji żelazo wciąż będzie uciekało…

Mamy też grupy osób, szczególnie narażone na ucieczkę żelaza. Są to:

• wegetarianie i weganie, którzy mają problem ze zbilansowaniem diety roślinnej;
• osoby cierpiące na zaburzenia wchłaniania;
• sportowcy;
• osoby zmagające się z częstymi lub obfitymi krwawieniami (np. w czasie miesiączek);
• regularni dawcy krwi;
• pacjenci poddawani hemodializie.

Jak podnieść stężenie ferrytyny?

Wprowadzając odpowiednie zmiany w diecie, można skutecznie wpłynąć na podniesienie stężenia ferrytyny. Kluczem jest spożywanie produktów bogatych w wysoko przyswajalne żelazo hemowe pochodzenia zwierzęcego. Te produkty są efektywniejsze w zwiększaniu poziomu ferrytyny niż żelazo roślinne, które jest źródłem żelaza niehemowego. Dlatego warto włączyć do swojej diety takie produkty jak czerwone mięso, wątróbka, drób, tłuste ryby oraz jaja. Jak często je jeść? To zależy ale 2-3 x w tygodniu przy niskiej ferrytynie, będzie jak najbardziej OK. 

A co jeśli jem wege? Ograniczasz lub już zrezygnowałaś z produktów mięsnych? Żelazo niehemowe pochodzi z produktów roślinnych i jest przyswajalne przez organizm tylko w 20-30%. Niemniej jednak, istnieje wiele źródeł żelaza niehemowego, które mogą być częścią zdrowej diety – szpinak, jarmuż, orzechy, produkty pełnoziarniste, suszone owoce, zielone warzywa liściaste. Te produkty powinny często pojawiać się w Twojej diecie.

Warto również pamiętać o spożywaniu produktów bogatych w witaminę C, która pomaga w lepszym wchłanianiu żelaza hemowego. Do takich produktów zaliczają się cytrusy, papryka, kiwi i wiele innych owoców i warzyw.

Z drugiej strony należy unikać produktów ograniczających przyswajanie żelaza: kawy, mocnej herbaty, kakao. Nie należy też łączyć w jednym posiłku bogatych źródeł żelaza oraz mleka i jego przetworów. 

PROTIPy na podbicie ferrytyny:

• żelazo przyjmuj na czczo z witaminą C, daleko od kawy i herbaty,
• posiłki bogate w żelazo popijaj tylko wodą,
• łącz żelazo z probiotykiem,
• unikaj łączenia żelaza z wapniem np mięsa nie popijaj kakao z mlekiem:) 

Poza dietą, przyda się Cię także mądra suplementacja (prowadzona pod okiem lekarza, dlatego, że żelazo w nadmiarze powoduje wiele skutków ubocznych np. zaburza mikrobiotę).

Co warto suplementować?

• żelazo (przy bardzo niskiej ferrytynie zaleca się dodatkowe źródło żelaza, ale skonsultuj to z lekarzem);
• witamina C;
• maślan sodu;
• laktoferyna;
• probiotyki;
• omega-3;
• witamina D3;
• witaminy z grupy B.

Podsumowując kroki które powinnaś podjąć by podnieść ferrytynę to:

1. zbadaj swoje stężenie ferrytyny, jeśli jest niższa niż 50 a masz niepokojące objawy – powinnaś ją podnieść;
2. odwiedź lekarza i poszukaj przyczyny;
3. zmień dietę na bogatszą w żelazo i witaminę C;
4. wprowadź tipy;
5. zacznij suplementację żelazem, jeśli otrzymałaś takie wskazanie;
6. wprowadź dodatkowe suplementy, które mogą Ci pomóc podnieść stężenie. 

Mam nadzieję, że artykuł pozwoli Ci popracować nad swoim żelazem i samopoczuciem!:)